Het Waarborgfonds & Kenniscentrum Kinderopvang concludeert in het sectorrapport kinderopvang 2021 dat de kinderopvang voor de nodige uitdagingen staat. Hoe groot die uitdagingen zijn zal gaan blijken. Nu de kosten op alle vlakken stijgen en de maximum uurtarieven voor de kinderopvangtoeslag ondanks de extra verhogingen nog niet in lijn zijn, nemen veel organisaties wat zij zien als hun maatschappelijke verantwoordelijkheid en beperken zij zo ver mogelijk de prijsstijging. Dat gaat ten koste van de rentabiliteit waardoor sommige organisaties in de sector in de gevarenzone zullen komen. En dat heeft een direct en remmend effect op de uitbreiding, waardoor de benodigde groei – nog los van de personeelstekorten – min of meer onmogelijk wordt.

In dit artikel legt Ed Buitenhek uit hoe de indexering over de afgelopen jaren was verlopen als er in een aantal jaren geen bezuinigingen zouden zijn geweest op de overheidsuitgaven aan kinderopvang. Met de extra verhoging van 0,94% die de Minister heeft aangekondigd wordt het gat tussen de werkelijke tarieven en het maximum tarief verkleind, maar niet gedicht. De bezuinigingen in 2009, 2010 en 2012 leiden er toe dat het verschil nog altijd 3,9 % voor Dagopvang is en 8,7 % voor de BSO tarieven.

Waarom de werkelijke kosten van kinderopvang harder stijgen dan de kinderopvangtoeslag.

Het kabinet heeft grote plannen met de kinderopvang. Een hogere arbeidsparticipatie en vooral meer vrouwen die meer uren kunnen gaan werken en betere toegankelijkheid ten behoeve van gelijke kansen voor kinderen. Daarom wordt de kinderopvang vanaf 2025 bijna gratis.

Het verschil tussen het werkelijke tarief en het maximum uurtarief wordt steeds groter en dit verschil betalen de ouders en de aanbieders in de kinderopvang want het kabinet neemt de kostenstijging niet mee in de hoogte van de kinderopvangtoeslag.

Alles wordt duurder, overal stijgen de kosten, maar al voor de inflatie met grote sprongen omhoogvloog, volgde de overheid de kostenstijgingen in de kinderopvang niet. De uitgaven op de begroting gaan eerder omlaag dan omhoog in 2023. Bezuinigen terwijl de kosten toenemen brengt de wettelijke kwaliteit en het (brede) aanbod in gevaar. Wachtlijsten groeien, want er is geen personeel te vinden, investeringen in uitbreiding van opvang zijn zo niet te realiseren. Hoe kan dit, wat is hier aan de hand?

Uit de kennisnotitie van het Sociaal Cultureel Planbureau van 5 oktober:

“De aanname is dat door ‘bijna gratis kinderopvang’ de oplopende arbeidsmarkttekorten tegen kunnen worden gegaan. Als we echter kijken vanuit het perspectief en de behoefte van kinderen en ouders, dan zijn er belangrijke vraagtekens te zetten bij het doel en de doelmatigheid van dit (dure) beleid. We zien een opvallende breuk met het huidige beleid, want het doel om met kinderopvang achterstanden tegen te gaan, wordt helemaal losgelaten. Daarnaast gaat het voorstel grotendeels voorbij aan het belang van de kwaliteit van kinderopvang. In een periode als deze, waarin de kansen van kinderen veel kinderen onder druk staan door de toenemende bestaansonzekerheid en er grote personeelstekorten in de kinderopvangsector zijn is het zorgelijk dat de aandacht voor kwaliteit en toegankelijkheid van kinderopvang lijkt te verdwijnen. Tot slot is het ook nog maar de vraag of arbeidsparticipatie met de nieuwe plannen omhoog gaat.”

In de Miljoenennota, de evaluatie IKK en de Kamerbrief aanpak personeelstekort in de kinderopvang worden oude en nieuwe initiatieven, maatregelen, aanpassingen en ideeën aangevoerd. Een deel hiervan wordt pas vanaf 2024 of 2025 van kracht. Wetswijzigingen en implementatie kosten de benodigde tijd. Welke (deel)oplossingen zijn mogelijk op korte termijn, vanaf 2023 en welk effect heeft dat op de knelpunten bij de algemene krapte op de arbeidsmarkt, het personeelstekort in de kinderopvang en de werkdruk in de kinderopvang?

Rustige dagen goedkoper, zo kopten vele media vorige week naar aanleiding van de Kamer brief van Minister van SZW Karin van Gennip begin september. Helaas werd daarmee de essentie van de voorstellen voor aanpak van de personeelstekorten gemist. Alhoewel er aanbieders zijn die experimenteren met het aanbieden van lagere tarieven voor de woensdag en vrijdag is dat niet een structurele oplossing.

De overheid moet die keuzes maken waardoor voor de lage en middeninkomens de kinderopvang op korte termijn meer toegankelijk en betaalbaar wordt. In plaats van de focus te leggen op het mogelijk na 2025 invoeren van een nieuw stelsel, kunnen deze drie maatregelen per 2023 ingevoerd worden.

Investeren in de toekomst van Nederland

Is investeren in kinderen

Dat kan niet zonder investeren in kinderopvang